Chàm môi là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả

Chàm môi là tình trạng da liễu phổ biến nhưng thường ít được chú ý, gây khô nứt, ngứa rát và ảnh hưởng trực tiếp đến thẩm mỹ cũng như sinh hoạt hằng ngày. Việc chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách là chìa khóa kiểm soát bệnh. Chi tiết cùng Viện thẩm mỹ Thiên Hà tìm hiểu bài viết dưới đây 

1. Chàm môi là gì? Vì sao hình thành?

Chàm môi, còn gọi là viêm da môi mạn tính hoặc viêm da tiếp xúc vùng môi, là tình trạng da môi bị viêm kéo dài, biểu hiện qua các dấu hiệu như khô, bong tróc, ngứa rát hoặc nứt nẻ. Đây là bệnh lý da liễu phổ biến, ảnh hưởng đến cả nam và nữ, đặc biệt ở người có làn da nhạy cảm hoặc cơ địa dị ứng.

Cơ chế hình thành chàm môi chủ yếu liên quan đến phản ứng viêm của da khi tiếp xúc với tác nhân kích thích hoặc dị ứng như son môi, kem dưỡng, thực phẩm, hoặc yếu tố môi trường. Khi tiếp xúc, hệ miễn dịch phản ứng quá mức, gây viêm và tổn thương lớp biểu bì môi.

Khi hàng rào bảo vệ da môi bị suy yếu, độ ẩm tự nhiên dễ mất đi, tạo điều kiện cho vi khuẩn và chất gây dị ứng xâm nhập. Hệ quả là tình trạng viêm tái phát nhiều lần, khiến môi khô nứt, sạm thâm và khó phục hồi nếu không được chăm sóc đúng cách.

2. Nguyên nhân gây chàm môi phổ biến

Chàm môi có thể khởi phát do nhiều yếu tố khác nhau, trong đó bao gồm cả tác nhân bên ngoài và yếu tố bên trong cơ thể. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:

• Yếu tố dị ứng: Tiếp xúc với các sản phẩm có thành phần gây kích ứng như son môi, kem dưỡng, kem đánh răng, nước súc miệng hoặc kim loại (nắp son, nhạc cụ, ống hút…) có thể khiến môi viêm đỏ và bong tróc.

• Yếu tố môi trường: Thời tiết khô lạnh, gió mạnh, ánh nắng gay gắt hoặc môi trường điều hòa kéo dài đều làm da môi mất ẩm, suy yếu hàng rào bảo vệ tự nhiên.

• Thói quen xấu: Liếm môi, cắn môi, bóc vảy môi hay sử dụng các sản phẩm không rõ nguồn gốc dễ khiến da môi tổn thương và viêm tái phát.

• Cơ địa da nhạy cảm, thiếu dưỡng chất: Người có làn da nhạy cảm, thiếu vitamin B2, B6, kẽm hoặc có hệ miễn dịch yếu thường dễ mắc chàm môi hơn.

• Yếu tố di truyền: Những người có người thân bị viêm da cơ địa, chàm, hen suyễn có nguy cơ cao bị chàm môi do yếu tố di truyền.

• Thay đổi nội tiết tố: Sự dao động hormone, đặc biệt ở phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt, mang thai hoặc stress kéo dài, có thể làm da môi nhạy cảm và dễ viêm hơn.

3. Dấu hiệu nhận biết chàm môi

Chàm môi thường tiến triển âm thầm nhưng dễ nhận biết qua những biểu hiện đặc trưng sau:

• Môi khô và bong vảy: Da môi trở nên khô ráp, mất độ mềm mại, bong tróc từng mảng nhỏ hoặc nứt nẻ gây đau rát.

• Cảm giác ngứa, nóng rát: Người bệnh thường có cảm giác ngứa nhẹ đến dữ dội, kèm theo cảm giác bỏng rát khó chịu, đặc biệt khi ăn uống hoặc tiếp xúc với gió, nắng.

• Thay đổi sắc tố da môi: Vùng môi và viền môi có thể đỏ viêm, sạm thâm hoặc loang lổ màu sắc, khiến môi trông kém đều màu và mất thẩm mỹ.

• Xuất hiện mụn nước li ti: Một số trường hợp có mụn nước nhỏ, dễ vỡ, rỉ dịch rồi đóng mài vàng, sau đó để lại vùng da khô ráp.

• Tái phát theo chu kỳ: Các triệu chứng thường kéo dài dai dẳng, tái đi tái lại, đặc biệt khi thời tiết thay đổi hoặc tiếp xúc lại với tác nhân gây kích ứng.

4. Chẩn đoán và phân loại chàm môi

Việc chẩn đoán chàm môi cần được thực hiện bởi bác sĩ da liễu để xác định đúng nguyên nhân và mức độ tổn thương. Bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng, quan sát tình trạng môi như khô, bong tróc, viêm đỏ, nứt nẻ hay rỉ dịch, đồng thời tìm hiểu tiền sử dị ứng và các yếu tố tiếp xúc có thể gây kích ứng.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm cần thiết như thử phản ứng dị ứng trên da, soi tìm nấm hoặc kiểm tra loại trừ viêm môi do ánh sáng. Những xét nghiệm này giúp phân biệt chàm môi với các bệnh lý da khác có biểu hiện tương tự.

Dựa trên kết quả thăm khám, chàm môi được phân loại theo mức độ nhẹ, trung bình hoặc nặng, tùy theo tình trạng viêm và mức độ tái phát. Ngoài ra, bác sĩ sẽ phân biệt giữa chàm môi do dị ứng (do phản ứng với son môi, thực phẩm, kim loại…) và chàm môi do kích ứng (do môi mất ẩm, ma sát hoặc tiếp xúc hóa chất) để có hướng điều trị phù hợp.

5. Cách xử lý và điều trị chàm môi 

Để cải thiện tình trạng chàm môi và ngăn ngừa tái phát, người bệnh cần kết hợp chăm sóc đúng cách với hướng dẫn điều trị từ bác sĩ. Dưới đây là những biện pháp hiệu quả thường được khuyến nghị:

• Dưỡng ẩm thường xuyên: Sử dụng son dưỡng môi, sáp dưỡng hoặc vaseline có thành phần dịu nhẹ, chứa dầu khoáng, dầu dừa, bơ hạt mỡ hoặc sáp ong giúp giữ ẩm và phục hồi hàng rào bảo vệ da môi.

• Tránh các yếu tố kích ứng: Cần xác định và hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng như son môi có hương liệu, kem đánh răng chứa fluor, kim loại hoặc thực phẩm dễ kích ứng.

• Giữ vệ sinh môi đúng cách: Sau khi ăn uống nên rửa sạch và lau khô môi nhẹ nhàng, tránh liếm môi, cắn môi hoặc bóc vảy môi để ngăn tổn thương lan rộng.

• Điều chỉnh lối sống: Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế thực phẩm cay nóng, uống đủ nước, ngủ đủ giấc và bảo vệ môi khi ra nắng hoặc thời tiết khô lạnh.

• Thăm khám bác sĩ: Trong trường hợp tổn thương nặng, có mụn nước, rỉ dịch hoặc sưng tấy, cần đến bác sĩ da liễu để được chẩn đoán và điều trị bằng thuốc bôi hoặc thuốc uống như kháng viêm, kháng sinh, kháng dị ứng hoặc các phương pháp chuyên sâu khác nhằm kiểm soát tình trạng bệnh hiệu quả.

6. Câu hỏi thường gặp về chàm môi 

6.1. Chàm môi có lây không?

Chàm môi không lây nhiễm từ người này sang người khác. Đây là tình trạng viêm da do phản ứng dị ứng, kích ứng hoặc yếu tố cơ địa, không phải do vi khuẩn hay virus lây lan.

6.2. Chàm môi có chữa khỏi hoàn toàn không?

Chàm môi là bệnh mạn tính, không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát tốt bằng chăm sóc đúng cách và điều trị phù hợp. Khi tuân thủ các biện pháp dưỡng ẩm, tránh tác nhân kích ứng và thăm khám bác sĩ khi cần, các triệu chứng có thể giảm đáng kể và ít tái phát.

6.3. Có nên tẩy tế bào chết khi bị chàm môi không?

Khi bị chàm môi, không nên tẩy tế bào chết mạnh hoặc thường xuyên, vì việc này có thể làm tổn thương lớp biểu bì môi, tăng viêm và rát môi. Chỉ nên làm nhẹ nhàng, sử dụng các sản phẩm dịu nhẹ hoặc để môi tự bong tróc vảy.

6.4. Chàm môi có để lại thâm môi vĩnh viễn không?

Chàm môi có thể khiến môi sạm hoặc thâm tạm thời do viêm và tổn thương lớp da. Tuy nhiên, nếu chăm sóc đúng cách, môi thường phục hồi màu sắc tự nhiên theo thời gian, không để lại thâm vĩnh viễn.

6.5. Có dùng son môi trang điểm được không?

Khi môi đang bị chàm, nên hạn chế dùng son môi hoặc chỉ sử dụng sản phẩm dịu nhẹ, không chứa hương liệu, phẩm màu và chất bảo quản. Tốt nhất là dưỡng ẩm đầy đủ trước khi trang điểm và tránh các sản phẩm làm môi khô hoặc gây kích ứng.

Chàm môi là một tình trạng da dai dẳng và có khả năng tái phát cao. Tuy nhiên, nếu được chẩn đoán và điều trị đúng phương pháp, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát triệu chứng, giảm ngứa, bong tróc và duy trì sức khỏe môi lâu dài.

Việc thăm khám sớm với bác sĩ da liễu đóng vai trò then chốt trong việc xác định nguyên nhân và mức độ bệnh. Điều này giúp lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, ngăn ngừa tình trạng trở nên nghiêm trọng và giảm nguy cơ tái phát.

Tại Viện Thẩm Mỹ Thiên Hà, đội ngũ chuyên gia sẽ xây dựng phác đồ điều trị cá nhân hóa cho từng trường hợp. Giải pháp này không chỉ cải thiện nhanh chóng các triệu chứng mà còn đảm bảo hiệu quả lâu dài, giúp bạn duy trì làn môi khỏe mạnh và tự tin hơn.

Nguồn tham khảo : 

https://www.medicalnewstoday.com/articles/323502

https://www.healthline.com/health/eczema-on-lips